Her mesleğin kendine göre zorluğu bulunsa da ne yazık ki bazı meslekler daha zorlu oluyor. Özellikle bazıları, psikolojik veya fizyolojik olarak diğer mesleklerden daha ağır şartlar taşıyabiliyor. Durum böyle olunca bu meslekleri icra edenlere çeşitli ayrıcalıklar tanınıyor. Bu ayrıcalıkların içinde en önemli olanı ise kuşkusuz emekli olmaları için gereken sürenin daha kısa olması. Belirlenen meslek gruplarında çalışanlar halk dilinde "Yıpranma Payı" olarak adlandırılan bu hak ile diğer meslekleri yapanlara göre daha kısa zamanda emekli olabiliyor.
ERKEN EMEKLİLİK AVANTAJI NEDİR?
Resmi adı 'Fiili Hizmet Süresi Zammı' olan düzenleme ile, diğer mesleklere göre daha yıpratıcı şartlarda çalışanlara, çalıştıkları her 360 gün için ek prim hakkı veriliyor. Bu sayede emeklilik için gereken prim sayıları artarken, aynı zamanda emekli olabilmek için gereken yaş da düşüyor. Böylece bazı meslek gruplarında erken emeklilik avantajı elde ediliyor. Bu haktan prim şartını sağladığı hâlde yaş sınırına takıldığı için emekli olamayanlar da faydalanıyor ve uzun süre beklemeden emekli olmak mümkün hale geliyor.
YIPRANMA HAKKI İLE ERKEN EMEKLİ OLUNABİLEN MESLEKLER
Yıpranma hakkı yani fiili hizmet süresi zammı uygulaması her meslek grubu için geçerli değil. Son yasal düzenlemelerle bu uygulamadan yararlanabilecek olan meslek grupları ve 360 günlük çalışmalarının üzerine eklenecek gün sayıları şu şekilde;
- Kurşun ve arsenik işleri için 60 ile 90 gün
- Cam fabrikalarında veya atölyelerinde çalışanlar için 60 gün
- Cıva üretimi işleri sanayiinde çalışanlar için 90 gün
- Çimento fabrikaları çalışanları için 60 gün
- Kok fabrikaları ve termik santral çalışanları için 60 gün
- Alüminyum fabrikalarında çalışanlar için 60 gün
- Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar için 90 gün
- Döküm fabrikaları çalışanları için 60 gün
- Asit üretimi yapan fabrika ve atölyeler için 90 gün
- Yeraltı işlerinde çalışanlar için 180 gün
- Radyoaktif ve radyoiyonizan maddelerle yapılan işler için 90 gün
- Su altında veya su altında basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işlerde çalışanlar için 60 ile 90 gün
- Türk Silahlı Kuvvetleri için 90 gün
- Emniyet mensupları ve Milli İstihbarat Teşkilatı'nda çalışanlar için 90 gün
- İtfaiye veya yangın söndürme işleri çalışanları için 60 gün
- Basın ve yayın sektöründe çalışanlara 90 gün
- RTÜK basın kartı sahibi olan çalışanlara 90 gün
- Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri ve dışarıdan atanan bakanlar için 90 gün ekleniyor.