Sosyal güvenlik sistemimiz, 1999 yılı Eylül ayında gerçekleştirilen reformla öncesindeki dönemde var olan sigortalılık ve emeklilik sisteminden farklı bir aşamaya geçmiş oldu. 1999 Yılı öncesinde 3 farklı sosyal güvenlik kurumu altında ve farklı emeklilik koşullarına sahip olan kişiler, sistemin çökme noktasına gelmesiyle birlikte zorunlu şekilde yeni koşullarla emekli olma ve sigortalılık süreçleri geçirmesini zorunlu kıldı. Ancak bu durum 1999 Yılından sonra sigortalı olanlara göre, daha önce farklı haklara sahip olan öncesindeki kişiler arasında haksız bir durumunda ortaya çıkmasına sebep oldu.
Günümüzde Emeklilikte Yaşa Takılanalar olarak da tanımlanan EYT’ liler, 1999 yılı öncesinde sigortalılığı başlamış ve başladıkları zamandaki yasalara göre emekliliği çoktan hak etmeleri gereken kişilerin, yaş kuralına takılanlarını ifade ediyor.
1999 Yılı Öncesi Sigortalılar Erken Emeklilik Hakkına Sahip
Bu sorun, 1999 yılı öncesinde sigortalılığı başlamış ve o zamanki Sosyal Güvenlik Yasası kapsamında farklı haklara sahip kişilere, şimdiki sistemde bazı özel haklar tanınmasına yol açıyor. Örneğin 1999 Yılı öncesinde sigortalılığı başlamış olan kişilerin, sonrasında sigortalılığı başlamış kişilere göre, emekli olabilmesi için daha az prim gün sayısı ödemesinin gerekmesi, daha düşük yaş sınırı olması bu özel haklardan bazılarıdır.
Bunun yanında 1999 yılı öncesi sigortalıların ödedikleri primlere göre, aylık bağlanma oranı daha yüksek olur. Bunlara ilave olarak, 3.600 prim günü ödenmesiyle de emeklilik hakları bulunmaktadır. Buna karşın sigortalılıklarının başlangıcına göre daha düşük olsa da, 1999 yılı öncesinde sigortalılığı başlamış olanların, başladıkları dönemde olmayan yaş sınırı koşulu bulunuyor.
1999 Yılı Öncesinde Sigortalı Olanlar Ne Zaman emekli Olabilir?
Günümüzde uygulanan sosyal güvenlik sisteminde, emekli olabilmek için 3 koşulun tamamlanması gerekiyor. Bunlardan ilki, ödenmiş olması gereken prim gün sayısı. Bir kişinin emekli olabilmesi için gereken ödenmiş prim gün sayısı, aynı zamanda sigortalılığının başladığı tarihe göre belirleniyor. 1999 yılı öncesinde sigortalılığı başlamış kişilerde hak kaybının azaltılması için, ödenmiş prim gün sayısı başlangıç tarihine paralel bir şekilde, 1999 yılı sonrasında sigortalılığı başlamış olanlara göre daha düşüktür.
İkinci koşul, sigortalılık süresidir. Bir sigortalının emekli olabilmesi için, aralarda boşluk olsa bile belirli bir sigortalılık süresini doldurması zorunludur. Bu süre de, sigortalılığın başlangıcına göre saptanır ve 1999 yılı öncesinde sigortalılığı başlamış olanlarda bu süre 15 ile 25 yıl arasında değişir.
Üçüncü koşulsa, sigortalılığın başladığı yıla göre belirlenen, yaş sınırını doldurmasıdır. Bu yaş sınırı, 1999 yılı ve öncesinde sigortalılığı başlamış olanlarda, sonrasında başlamış olanlara göre daha düşüktür. Bu sebeple 1999 yılı öncesinde sigortalılığı başlamış olanlar, sonrasında başlamış olanlara göre erken emekli olabilirler.
Yorumlar