İnsan Kaynakları Yöneticileri Derneği Başkanı Okay Çıkan, turizm sektöründe her zaman kalifiye ve vasıfsız eleman sıkıntısı yaşandığını söyledi. Özellikle pandemi dönemi sürecinde turizm sezonunun başlamasıyla daha da eleman sıkıntısının daha da artacağını belirten Çıkan, ‘’Bırakın kalifiye elemanı sıkıntısını, sektörde vasıfsız eleman sıkıntısı var. Pandemi nedeniyle turizm sektöründe çalışanlar kurye ve tarım sektörüne kaydı’’ dedi.
Turizm çalışanlarının ücretlerinin düşük olması nedeniyle sektörden uzaklaştığını dile getiren Çıkan, ''işbaşı eğitim programları''nın yeniden başlatılması gerektiğini kaydetti. Okay Çıkan, sektörde bu sıkıntının giderilmesi için işletmelerin ara eleman yetiştirmelerinin önünün açılmasını istedi.
Geçen pandemi döneminde Türkiye’ye 15 milyon turist geldiğini, bu yıl ise 20-25 milyon misafir öngörüldüğünü ifade eden Okay Çıkan, ‘’Eleman sıkıntısı yaşayan turizm işletmeleri İngilizce, Rusça bilen yabancı getirerek sorunu çözmeye çalışıyor. Düşük ücret vererek eleman sıkıntısı çözülemez. İşverenler ve işletmelerde kendilerine çeki düzen vermeli’’ önerisinde bulundu.
Eleman bulmak zor olacak
Otel ve Turizm İşçileri Sendikası (OTİS) Antalya İl Temsilcisi ve Antalya Turizm Çalışanları Platformu Sözcüsü Cafer Yelsalı da kontrollü normalleşme ile birlikte şehir içi işletmelerin yavaş yavaş açılmaya başladığını belirtti.
İşten çıkarma yasağının 2 ay daha uzatıldığını, Kısa Çalışma Ödeneği konusunda net bilginin olmadığını kaydeden Yelsalı, ‘’Haliyle, ücretsiz izne çıkarılanlara verilen nakdi destek de uzatılmış oldu’’ dedi.
Cafer Yelsalı, şunları söyledi:
‘’Bu sezona KÇÖ, işten çıkarma yasağı ve nakdi ücret desteği konuları damga vuracak. Açılacak oteller çok fazla işçiye ihtiyaç duyacak. Fakat kalifiye ve vasıfsız eleman büyük sorun olacak. Sektörde gerek otel gerek acente işçileri, düşük üret almaları, nakdi ücret desteği veya KÇÖ yetmemesi nedeniyle başka sektörlere geçerek çalışmaya başladı. Sezon açılışında oteller, acenteler, şehir içi mekanlar için kalifiye eleman ve kalifiye rehber bulmak zor olacak.’’
Yelsalı, otel, acente veya şehir içi mekan işletmecilerinin nakdi desteklerin üstüne yatıp, tam çalışmaya karşılık kullanmaları halinde KÇÖ ile günlük 10 saatlik haftada 6 gün iş yaptırmaya çalışmaları ile ‘kalifiye eleman’ sayısının daha da azalacağına dikkat çekti.
Asıl tehlike Mayıs’ta
Asıl sorunun şehir için eğlence işyerleri çalışanlarını ilgilendirdiğini ifade eden Cafer Yelsalı, ‘’Sorunlardan biri acente ve şehir içi mekan işçileri için geliyorum diyor. Mayıs ayından itibaren işten çıkarma yasağı tekrar uzatılmazsa, çok fazla işçisi olup kazanamadığını söyleyen küçük esnaf, işletmeci çalışanlarını çıkaracak. Bu ciddi anlamda büyük işsizlik yaratacak’’ uyarısında bulundu.
Yelsalı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından geçen Ocak ayında yayınlanan sendika istatistiklerine göre yasakların olduğu pandemi döneminde 851 bin 203 işçinin çalışır göründüğünü anımsattı.
Bu çalışanların çoğunun ya ücretsiz izinde ya da KÇÖ alarak yaşamını sürdürdüğünü vurgulayan Cafer Yarsalı, ‘’Eğer turizm sezonun en yüksek olduğu 2019 Temmuz rakamları dikkate alınırsa sektörde 1 milyon 052 bin 609 işçi yeni sezonda çalışıyor olması gerekiyor. Yani yeni 201 bin 406 sigortalı işçi artışı olması gerekiyor. Yeni yapılan oteller, yeni açılan işletmelerle bu sayının daha da artması beklenmeli’’ dedi.
Kayıtdışı çalışanlar
Sektörde ve bağlı iş kollarında sigortasız çalışanların daha çok bar, pub, meyhane, kafe, fast-food işletmelerinde ağırlıklı göründüğüne dikkat çeken Yelsalı, Rusça ve Arapça bilen göçmen işçilerin de tatil bölgelerinde büyük sorun olduğunu bildirdi.
Cafer Yelsalı, sektörde “iyiniyet ve ahlak kurallarına aykırı davranış” (kod 29) ve sektör çalışanlarının “iş akdinin askıya alınması” (kod 19) sorunlarının devam ettiğini belirterek, sezon başlamadan turizm sektöründe çalışanların mutlaka aşılanması gerektiğini de belirtti. ( Ajans Bizim )
