Taliban'ın Afganistan'ı ele geçirmesinden sonra yaşanan korkunç olaylar dünyayı harekete geçirdi. Dünya liderleri Afgan sığınmacılara destek olma sözü verdi. Peki şu anki durum ne?
Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) Afganistan'dan çekilmesinden hemen sonra Taliban ülkenin kontrolünü ele geçirdi. Afgan ordusu etkisiz kalırken, ülkenin siyasi liderleri de teker teker kaçmaya başladı. Taliban'ın önceki yönetiminin zulmünü bilen Afganlar da kaçmanın bir yolunu bulmaya çalıştı. Özellikle de ABD'den yana ümitli olan Afganlar, başkent Kabil'den havalanan ABD kargo uçaklarına hayatları pahasına binmeye çalıştı. Bu görüntüler ve Taliban'ın yarattığı dehşet tüm dünyada yankı buldu. Peki Afganistan'dan çıkmak isteyen yüz binlerce sığınmacı için şu ana kadar neler yapıldı?
Yeni Bir İnsanlık Krizi mi?
Siyasi liderler Afganistan'dan ayrılmak isteyen sığınmacılara destek sözü verse de bunun için çeşitli bariyerler oluşturmaya da başladı. Özellikle Suriyeli mültecilerin yaşadığı insanlık dramları ve Türkiye başta olmak üzere Avrupa'nın "kapısı" olan bölgelere yığılmaları büyük krizlere yol açtı. Benzer bir uluslararası krizin yaşanmasından da endişe edilmeye başlandı.
Önlemler Artıyor
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne göre (UNHCR) on yıllardır Pakistan'da yaşayan 1.4 milyon Afgan sığınmacı var. Kayıt dışı olanların da bir bu kadar olduğu tahmin ediliyor. Taliban Afganistan'ı ele geçirdikten sonra panik halindeki siviller ilk olarak yine Pakistan sınırına yığıldı. Ancak sadece tüccarların ya da geçerli seyahat belgeleri olanların geçişine onay çıktı. Güvenlik taraması da hızlandı ve güçlendi. Yine UNHCR verilerine göre yaklaşık 780 bin Afgan'a ev olan İran, sınıra gelen Afgan vatandaşlarını geri çevirmeye başladı.
Türkiye'de Durum Ne?
Türkiye 3.6 milyon kayıtlı Suriyeli mülteciye ve diğer ülkelerden yaklaşık 320 bin kişiye ev sahipliği yapıyor. Ekonominin de giderek kötüleşmesi nedeniyle bu durum ülke genelinde sıkıntı yaratabiliyor. Muhalefet kesimlerinin de iktidara oy verenlerin de ortaklaştığı neredeyse tek konu yeni bir mülteci dalgasının olmaması gerektiği. Hal böyle olunca, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da son dönemde yüzlerce Afgan'ın Türkiye'ye geçtiği İran sınırı boyunca inşa edilen duvarın yükseltilmesini tamamlamaya söz verdi.
Tahliye Devam Ediyor
ABD ve Avrupa ülkeleri ise 20 yıldır sürdürdükleri askeri operasyon sırasında onlarla çalışan binlerce Afgan'ı tahliye ediyor. Ama bunu doğrudan kendi ülkelerine almak için yapmıyor. Örneğin, Uganda, ABD'nin talebi üzerine 2 bin Afgan mülteciyi kabul etti. Kanada ise aralarında insan hakları aktivistleri, kadın liderler ve gazetecilerin olduğu 20 bin kişiyi kabul edeceğini duyurdu. İngiltere de beş yıllık süre içinde 20 bin kişiyi ülkeye alacağını ilan etti.
Almanya ise onlarla birlikte çalışan Afganlar, insan hakları aktivistleri, avukatlar ve risk altında olduğu düşünülen diğer kişiler de dahil olmak üzere 10 bin civarı kişinin tahliye edilmesi gerektiğini söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Avrupa ülkelerinin "büyük çaplı düzensiz göç akışını öngörmeleri ve kendilerini korumaları gerektiğini" söyledi. Macron, "Avrupa tek başına mevcut durumun sonuçlarına katlanamaz" dedi.
Yorumlar